Sân bay Quốc tế Paro của Vương quốc Bhutan được xem là một trong những điểm hạ cánh khó nhất thế giới. Việc điều khiển máy bay hạ cánh xuống đường băng ngắn giữa hai đỉnh núi cao hơn 5.400 m đòi hỏi kỹ thuật điêu luyện lẫn thần kinh thép.
Điều kiện đặc biệt của Paro khiến các máy bay cỡ lớn không thể hạ cánh, nhưng đó cũng là một phần sức hút của vương quốc trên dãy Himalaya, nơi có biệt danh “vùng đất Rồng Sấm”.
Yếu tố làm Paro trở nên đặc biệt
Sự kết hợp của các yếu tố địa lý khiến Paro – và phần lớn Bhutan – trở nên thu hút về mặt thị giác. Tuy nhiên, điều đó cũng khiến việc bay đến và rời khỏi Paro đòi hỏi kỹ năng chuyên biệt.
Paro là sân bay hạng C, nghĩa là phi công phải được đào tạo đặc biệt mới có thể hạ cánh tại đây. Họ phải tự điều khiển máy bay hạ cánh thủ công mà không có sự hỗ trợ của radar.
Cơ trưởng Chimi Dorji, người đã làm việc tại hãng hàng không quốc gia Bhutan, Druk Air, trong 25 năm, nhấn mạnh cần hiểu rõ địa hình xung quanh sân bay bởi chỉ cần lệch đi một chút thôi, máy bay có thể đáp xuống nóc một ngôi nhà.
“Tại Paro, anh thực sự cần có kỹ năng chuyên biệt và hiểu biết về khu vực”, ông Dorji chia sẻ với CNN Travel. “Chúng tôi gọi đó là đào tạo khu vực hoặc đào tạo tuyến bay Paro”.
Bhutan nằm giữa Trung Quốc và Ấn Độ, với hơn 97% diện tích là núi. Thủ đô Thimphu cao 2.350 m so với mực nước biển, trong khi sân bay Paro thấp hơn một chút, ở mức 2.250 m.
“Ở độ cao lớn hơn, không khí loãng hơn, nên máy bay về cơ bản sẽ bay nhanh hơn trong không trung dù vận tốc thực của máy bay không đổi”, Dorji giải thích.
Bất kỳ ai từng bay đến Paro từ New Delhi, Bangkok, Kathmandu, hay từ Hà Nội kể từ tháng 10/2024 đều có thể phải dậy rất sớm. Nguyên nhân là do các quan chức sân bay ưu tiên tất cả các chuyến bay hạ cánh trước buổi trưa để đảm bảo an toàn, vì gió mạnh vào buổi chiều có thể gây khó khăn.
“Chúng tôi cố tránh hoạt động sau buổi trưa vì khi đó nhiệt độ tăng, đất khô cằn và xuất hiện các luồng gió mạnh trong thung lũng”, Dorji nói. “Buổi sáng thì êm ả hơn nhiều”.
Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng nhiều đến các chuyến bay cất cánh, nên du khách có thể tận hưởng một giấc ngủ ngon vào đêm cuối cùng ở Bhutan và khởi hành vào buổi chiều.
Dẫu vậy, không có chuyến bay đêm nào ở Paro, bất kể mùa nào, do thiếu radar.
Mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 8 cũng đặt ra những thách thức riêng. “Thời gian đó thường có giông bão, đôi khi kèm theo mưa đá lớn bằng quả bóng golf”, ông Dorji cho hay.
Theo vị cơ trưởng dày dạn kinh nghiệm, một phần quan trọng trong việc đào tạo phi công tuyến Paro không chỉ là biết cách bay, mà còn phải hiểu rõ lúc nào không nên bay nhằm đưa ra quyết định khi điều kiện không an toàn.
Một yếu tố khác làm tăng độ khó của Paro là địa hình núi non bao quanh sân bay. Đường băng của Paro dài khoảng 2.265 m, nằm giữa hai dãy núi cao. Vì vậy, phi công chỉ có thể nhìn thấy đường băng ngay trước thời điểm chuẩn bị hạ cánh.
Ngành hàng không Bhutan đang thay đổi
Hệ thống hàng không của Bhutan đang dần thay đổi. Thị trấn Gelephu, nằm ở miền nam Bhutan gần biên giới Ấn Độ, đã được chọn để xây dựng một “thành phố chánh niệm”.
Gelephu hiện có một sân bay nhỏ, nhưng với vị thế mới, nó sẽ được mở rộng đáng kể. Khác với Paro, Gelephu có địa hình bằng phẳng hơn và đủ không gian để xây dựng đường băng dài hơn, phù hợp với các phi công không chuyên biệt và có thể tiếp nhận máy bay cỡ lớn.
Trong vài năm tới, có thể sẽ có các chuyến bay trực tiếp đến Bhutan từ Bắc Mỹ, châu Âu và Trung Đông.
Bhutan hiện chỉ có vài chục phi công được cấp phép, nhưng chính phủ có kế hoạch tuyển dụng và đào tạo thêm phi công trong nước thay vì chỉ dựa vào lao động nước ngoài.
“Tôi coi mình là cầu nối giữa thế hệ cũ và thế hệ mới”, cơ trưởng Dorji, 43 tuổi, chia sẻ. Ông cho biết Bhutan hiện chỉ có khoảng 50 phi công được cấp phép, nhưng tin rằng con số có thể tăng gấp đôi trong vài năm tới.
