Trong xã hội hiện đại, hình ảnh người phụ nữ không còn gói gọn trong gian bếp hay công việc chăm sóc gia đình. Ngày càng nhiều phụ nữ bước ra ngoài, trở thành trụ cột kinh tế, giữ vai trò chính trong việc gánh vác tài chính trong gia đình. Họ điều hành doanh nghiệp, thành công trên thương trường, nổi bật trong nhiều lĩnh vực chuyên môn và học thuật.
Đây là một dấu hiệu đáng mừng cho sự tiến bộ về bình đẳng giới. Nhưng đi kèm với sự thành công ấy, liệu có phải họ cũng đang gánh trên vai áp lực gấp bội?
Tự do tài chính: Quyền lực mới của phụ nữ
Không thể phủ nhận, việc phụ nữ làm chủ thu nhập giúp họ có vị thế rõ ràng hơn trong gia đình và xã hội. Họ có thể đưa ra quyết định tài chính, chủ động hơn trong lựa chọn lối sống, và tự do hơn trong quyết định giữ hay rời khỏi một mối quan hệ.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng phụ nữ có thu nhập ổn định thường cảm thấy tự tin và kiểm soát tốt hơn cuộc sống của mình. Đây là một bước tiến lớn so với các thế hệ trước, khi phụ nữ thường phụ thuộc kinh tế vào chồng và hầu như luôn gắn bó với vai trò nội trợ.
Không chỉ vậy, khi phụ nữ mạnh mẽ, con cái họ, đặc biệt là các bé gái, cũng lớn lên trong tư duy bình đẳng. Những người mẹ làm chủ cuộc sống là hình mẫu sống động về một kiểu thành công không giới hạn bởi giới tính.
Ở khía cạnh này, phụ nữ trụ cột kinh tế không chỉ là người giữ mái ấm hôm nay, mà còn là người gieo mầm bình đẳng cho thế hệ sau.
Nhưng liệu quyền lực ấy có thực sự đi kèm hạnh phúc?
Thực tế, việc phụ nữ trở thành trụ cột kinh tế không phải là vấn đề – vấn đề nằm ở chỗ họ vẫn phải “kiêm nhiệm” những vai trò truyền thống như chăm con, nấu nướng, quán xuyến gia đình.
Một nghiên cứu gần đây từ Ý (2025) chỉ ra rằng, phụ nữ giữ vai trò kiếm tiền chính vẫn phải mang gánh nặng tinh thần cao hơn đáng kể so với bạn đời, ngay cả khi chồng chia sẻ việc nhà.
Gánh nặng đó đến từ việc phải luôn ghi nhớ, sắp xếp, và bảo đảm mọi thứ trong gia đình trôi chảy, một thứ “công việc vô hình” không tên nhưng tiêu hao năng lượng khủng khiếp.
Nếu không có sự thấu hiểu và phân chia công bằng, người phụ nữ rất dễ rơi vào tình trạng kiệt sức triền miên, cảm thấy “phải mạnh mẽ” mọi lúc, nhưng lại cô đơn và không biết chia sẻ cùng ai.
Vai trò thay đổi, định kiến vẫn còn
Các nghiên cứu cho thấy, xu hướng phụ nữ nắm giữ vai trò trụ cột kinh tế đang trở nên phổ biến hơn, trên phạm vi toàn cầu. Tại Mỹ, theo báo cáo của Trung tâm Tiến bộ Mỹ (Center for American Progress, 2023), gần 45% bà mẹ có con dưới 18 tuổi là người kiếm tiền chính trong gia đình – con số này tăng gấp hơn ba lần so với thập niên 1960.
Tại nhiều quốc gia châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản hay Việt Nam, ngày càng nhiều phụ nữ không chỉ tham gia thị trường lao động, mà còn giữ vai trò lãnh đạo, điều hành doanh nghiệp, hoặc gánh vác phần lớn chi tiêu gia đình.
Việc phụ nữ giữ vai trò trụ cột kinh tế gia đình đang dần được xã hội thừa nhận. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn phải cáng đáng cùng lúc hai vai trò: kiếm tiền và chăm lo gia đình – điều được gọi là “giờ làm thứ hai”. ( Khái niệm “giờ làm thứ hai”/the second shift của Arlie Hochschild nhấn mạnh chuỗi làm việc không nghỉ: sau giờ trên công ty, phụ nữ tiếp tục về lo toan việc nhà).
Phụ nữ thường phải thức dậy sớm, ngủ muộn, lo toan từ tài chính đến việc học hành, ăn uống của con cái. Nếu thiếu sự chia sẻ từ người bạn đời hoặc gia đình nói chung, những người phụ nữ này dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, kiệt sức và cô đơn trong chính mái ấm của mình.
Điều này phản ánh một thực tế: sự thay đổi vai trò trụ cột chưa song hành với sự thay đổi trong kỳ vọng và phân công trách nhiệm gia đình.
Có một nghịch lý là, khi người vợ kiếm được nhiều tiền hơn chồng, người chồng cảm thấy mất vị thế, còn người vợ lại bị mắc kẹt giữa hai kỳ vọng: vừa thành công ngoài xã hội, vừa không được “lấn át” bạn đời.
Kỳ vọng phải gánh trách nhiệm chính trong việc chăm sóc con cái và quán xuyến gia đình sẽ tạo ra một áp lực vô hình nhưng bền bỉ lên những người phụ nữ trụ cột, khiến họ dễ rơi vào cảm giác lo âu, tội lỗi, thậm chí oán giận khi không thể “làm tròn” cả hai vai trò cùng lúc.
Hệ quả là không chỉ bản thân người phụ nữ bị bào mòn về sức lực và cảm xúc, mà bầu không khí gia đình và hạnh phúc của tất cả các thành viên cũng bị ảnh hưởng.
Phân chia nhiệm vụ, sẻ chia trách nhiệm
Tóm lại, phụ nữ đã bước ra khỏi gian bếp – nhưng xã hội, và cả chính bản thân họ, cũng cần bước ra khỏi những định kiến cũ.
Vấn đề không nằm ở việc phụ nữ hay đàn ông làm trụ cột, mà là ở chỗ: liệu xã hội và gia đình có đủ cởi mở để mỗi người được sống đúng với năng lực và lựa chọn của mình – không mặc cảm, không bị phán xét, và không đánh mất bản thân.
Trong những gia đình mà phụ nữ là trụ cột kinh tế, điều quan trọng nhất là cả hai vợ chồng cần ngồi lại, trò chuyện và thống nhất với nhau về vai trò, trách nhiệm trong gia đình.
Sự phân công cần dựa trên năng lực, hoàn cảnh và mong muốn thực tế của mỗi người, chứ không phải theo những khuôn mẫu giới tính cũ kỹ.
Giao tiếp rõ ràng, trung thực và tôn trọng là chìa khóa để tránh những hiểu lầm, tự ái hay cảm giác bị “lép vế”. Khi mỗi người đều cảm thấy mình có giá trị, có tiếng nói và được nhìn nhận đúng, thì tổ ấm mới thực sự vững vàng – bất kể ai là người kiếm tiền chính.
Một người phụ nữ thành công hoàn toàn có thể hạnh phúc trong gia đình, nếu cô được tôn trọng, sẻ chia, và có quyền được nghỉ ngơi khi cần thiết.
Là trụ cột không có nghĩa là phải gánh vác tất cả.
Mạnh mẽ không phải là gồng mình chịu đựng, mà là vững vàng từ bên trong: biết chấp nhận giới hạn của bản thân, biết lựa chọn điều phù hợp, và cả biết nói “không” khi cần thiết.
Và đừng quên: chỉ khi người phụ nữ hạnh phúc, thì gia đình mới thật sự ấm êm và hạnh phúc.
