Nhiều thay đổi trong “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cúm mùa năm 2025”
Theo đó, Bộ Y tế vừa ban hành “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cúm mùa năm 2025” (Hướng dẫn), cập nhật những thay đổi so với phiên bản năm 2011.
Trong đó, nổi bật là sự điều chỉnh về phác đồ điều trị, cách sử dụng thuốc kháng virus và quy định cách ly bệnh nhân tại các cơ sở y tế, trong bối cảnh dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trên diện rộng.
Cụ thể, theo Hướng dẫn mới, người nhiễm cúm nhẹ có thể điều trị ngoại trú với các biện pháp hỗ trợ như hạ sốt, bù nước, dinh dưỡng và theo dõi sát triệu chứng. Chỉ những trường hợp có yếu tố nguy cơ (như trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền) mới được chỉ định dùng thuốc kháng virus, tránh lạm dụng.
Theo Hướng dẫn mới củ Bộ Y tế, người mắc cúm mùa chỉ cần hạn chế tiếp xúc, đeo khẩu trang, rửa tay… – ảnh minh họa
Cũng tại Hướng dẫn này cũng cập nhật một số thuốc kháng virus vào phác đồ, giúp đơn giản hóa điều trị và giảm khả năng kháng thuốc.
Đối với các ca cúm nặng hoặc nguy kịch, các biện pháp hỗ trợ hô hấp gồm thở ôxy, thở máy không xâm nhập, thở máy xâm nhập và ECMO. Ngoài ra, bác sĩ được khuyến cáo chỉ sử dụng kháng sinh khi có bằng chứng rõ ràng về bội nhiễm vi khuẩn hoặc nấm, nhằm hạn chế kháng kháng sinh.
Về việc, phân luồng, cách ly người bệnh cúm mùa nặng tại bệnh viện, Hướng dẫn này yêu cầu người nghi nhiễm cúm nặng cần được điều trị tại các đơn vị có khả năng xử trí suy hô hấp cấp và bố trí phòng riêng.
Trong trường hợp không có điều kiện cách ly riêng, bệnh viện bắt buộc thực hiện các biện pháp giảm lây nhiễm qua đường hô hấp như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, sát khuẩn bề mặt.
Đặc biêt, Hướng dẫn lần này bỏ yêu cầu “cách ly y tế và thông báo kịp thời cho cơ quan y tế dự phòng”, thay vào đó chỉ cần tuân thủ theo Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm đối với nhóm bệnh truyền nhiễm nhóm B.
Cụ thể, người mắc cúm được khuyến cáo hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là người có nguy cơ cao, đồng thời tuân thủ các biện pháp phòng bệnh cơ bản tại nhà.
Về chẩn đoán, Hướng dẫn cập nhật thêm nhiều xét nghiệm cận lâm sàng như PCR, multiplex-PCR để xác định chủng virus, kết hợp xét nghiệm viêm, vi khuẩn bội nhiễm và chẩn đoán hình ảnh như X-quang, CT scan hoặc siêu âm phổi…
Cách phòng chống bệnh cúm mùa như thế nào?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi-rút cúm lưu hành ở tất cả các nơi trên thế giới.
Các triệu chứng của cúm mùa bao gồm sốt đột ngột, ho (thường là ho khan), đau đầu, đau cơ và khớp, mệt mỏi, đau họng và chảy nước mũi. Ho có thể nặng và kéo dài từ hai tuần trở lên.
Về cơ bản, hầu hết mọi người phục hồi hết sốt và các triệu chứng khác trong vòng một tuần mà không cần chăm sóc y tế. Tuy nhiên, cúm mùa có thể gây ra bệnh nặng hoặc tử vong, đặc biệt trong số các nhóm đối tượng nguy cơ cao bao gồm trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai, nhân viên y tế và những người đang mắc các bệnh nặng khác.
Theo ước tính mới của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (US-CDC), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác y tế toàn cầu, hàng năm trên Thế giới có từ 290.000 đến 650 000 ca tử vong liên quan đến cúm mùa.
Theo WHO, cúm mùa có thể gây bệnh nặng thậm chí tử vong – ảnh WHO tại Việt Nam
Liên quan đến căn bệnh này, BS Lê Thị Trúc Phương – Chuyên viên Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, cúm có khả năng tăng gấp 8 lần nguy cơ viêm phổi ở trẻ nhỏ dưới 14 tuổi, dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng trẻ như viêm cơ tim, viêm não cấp,…
Bên cạnh đó, cúm ở người cao tuổi có thể gây suy giảm chức năng, ảnh hưởng gián tiếp đến hệ thống đa cơ quan làm tăng nguy cơ đột quỵ lên gấp 8 lần, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim gấp 10 lần sau nhiễm cúm. Các đối tượng nguy cơ cao cần đặc biệt cẩn thận với bệnh cúm mùa.
Những biến chứng có thể gây ra bởi bệnh cúm mùa bao gồm: Nhiễm trùng xoang và tai; Viêm phế quản; Viêm phổi; Viêm cơ tim; Viêm não; Viêm cơ; Suy đa tạng; Nhiễm trùng huyết…
Về cách phòng bệnh hiệu quả, WHO cho rằng, tiêm vaccine và nâng cao vệ sinh phòng bệnh là các phương pháp hiệu quả nhất.
Đầu tiên, tiêm vaccine cúm mùa hàng năm tạo sự miễn dịch, đặc biệt là ở những người có nguy cơ bị biến chứng của bệnh cúm và những người sống chung hoặc chăm sóc những người có nguy cơ cao.
Theo WHO, cần tiêm phòng cúm mùa hàng năm cho các đối tượng sau: – Phụ nữ mang thai ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ; – Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi; – Người cao tuổi (trên 65 tuổi); Người mắc bệnh mãn tính; Nhân viên y tế.
Bên cạnh đó, các biện pháp vệ sinh cá nhân cũng rất quan trọng trong phòng cúm mùa như: Rửa tay thường xuyên và lau khô tay đúng cách; Vệ sinh hô hấp tốt – che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, sử dụng khăn giấy đúng cách; Tự nguyện cách ly sớm những người cảm thấy mệt mỏi, sốt và có các triệu chứng cúm khác; Tránh tiếp xúc gần với người bệnh; Tránh chạm vào mắt, mũi hoặc miệng.
