Nhập viện cấp cứu do uống thuốc giảm cân mua qua mạng
Trung tâm Chống độc Bệnh viện (BV) Bạch Mai Hà Nội cho biết, các bác sĩ tại đây vừa cấp cứu thành công nam bệnh nhân N.V.V (27 tuổi, ngụ Thanh Hóa) nhập viện trong tình trạng suy thận, rối loạn tri giác và tổn thương não, mờ mắt.
Theo thông tin từ người nhà, anh V đã sử dụng sản phẩm giảm cân mua trên mạng để giảm cân nặng.
Theo kết quả xét nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm Quốc gia cho thấy, sản phẩm mà anh V đã sử dụng có chứa sibutramine – chất bị cấm lưu hành do nguy cơ gây hại.
Trước đó, vào tháng 3 vừa qua, một nữ bệnh nhân (21 tuổi, ngụ Hà Nội) cũng được đưa vào Trung tâm này trong tình trạng bất tỉnh, không đáp ứng kích thích.
Theo người nhà bệnh nhân, sau một tháng uống thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc mua qua mạng xã hội TikTok bệnh nhân đã rơi vào trạng thái hôn mê nên gia đình phải đưa đi cấp cứu.
Sản phẩm mà bệnh nhân dùng ghi chữ nước ngoài, không có nhãn phụ tiếng Việt, với quảng cáo có thể “giảm 7kg trong 7 ngày”.
Xét nghiệm mẫu thuốc bệnh nhân sử dụng cho thấy dương tính với sibutramine, một hoạt chất từng được sử dụng điều trị béo phì nhưng đã bị cấm ở nhiều quốc gia do nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch.
Kết quả chụp não cũng ghi nhận tổn thương vùng đồi thị hai bên do sibutramine gây ra.
Cảnh báo tác hại của việc mua thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc
Liên quan đến chất cấm có trong loại thuốc mà nữa bệnh nhân trên đã sử dụng, Tiến sĩ Nguyễn Trung Nguyên – Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai cho biết, chất sibutramine có cấu trúc phân tử tương tự ma túy Amphetamine – là một chất nguy hiểm với nguy cơ độc tính cao và đã bị cấm.
Tiến sĩ Nguyên cũng cảnh báo về các nguy cơ khi tự chữa bệnh qua mạng như ngộ độc thuốc, tác dụng phụ nguy hiểm như có thể gây suy gan, suy thận, biến chứng nguy hiểm. Đồng thời có thể gây chậm trễ điều trị chuyên khoa khiến bệnh trở nặng, đặc biệt là với các bệnh như ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch…
“Khi cần mua bất cứ sản phẩm nào, người tiêu dùng cần chọn những sản phẩm có chứng nhận lưu hành chính thức, hóa đơn chứng từ rõ ràng. Không nên mua thuốc giảm cân qua mạng xã hội hay từ các nguồn không xác định. Khi có vấn đề sức khỏe, người dân nên tham khảo ý kiến bác sĩ thay vì tự ý chữa bệnh theo các nguồn tin trên mạng” – Tiến sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo.
Bên cạnh đó Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ – cựu nghiên cứu sinh tại Viện Nghiên cứu ung thư quốc gia City of Hope (Mỹ) cho biết, vấn nạn sản phẩm giảm cân chứa chất cấm không phải mới mà đã kéo dài nhiều năm khi người bán hàng đánh vào tâm lý muốn giảm cân nhanh chóng mà không cần ăn kiêng hay tập luyện.
“Những lời quảng cáo hấp dẫn như “giảm 1-4kg trong 14 ngày”, “không gây mệt mỏi” hay “không cần tập thể dục” khiến nhiều người dễ dàng tin tưởng. Tuy nhiên, các sản phẩm như trà giảm cân, bột giảm cân hay viên uống thường bị “lén trộn” các chất nguy hiểm như sibutramine và phenolphthalein” – Tiến sĩ Vũ chia sẻ.
Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ cũng cho biết, chất sibutramine từng được sử dụng trong điều trị béo phì nhưng đã bị cấm lưu hành từ tháng 10/2010 do nguy cơ gây tăng huyết áp, nhịp tim, đột quỵ và các vấn đề tim mạch, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh lý. Đặc biệt, chất này còn có thể tương tác với các loại thuốc khác, dẫn đến nguy cơ tử vong.
Còn chất phenolphthalein được dùng trong thuốc trị táo bón cũng bị Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấm từ năm 1999 do nghi ngờ gây ung thư. Theo FDA, hiện không có loại thuốc nào tại Mỹ sử dụng phenolphthalein trong thành phần hoạt tính.
“Một ví dụ nổi bật là sản phẩm trà giảm cân thảo dược Golean Detox bị phát hiện chứa sibutramine và phenolphthalein vào năm 2019. Những sản phẩm này thường được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội, tận dụng sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng để trục lợi” – Tiến sĩ Vũ nói.
Tiến sĩ Vũ cũng cho biết thêm, hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh thực phẩm chức năng hay trà giảm cân có thể giúp giảm cân an toàn mà không cần kết hợp chế độ ăn kiêng và tập luyện.
“Giảm cân là một quá trình đòi hỏi thời gian, kiên trì và lối sống lành mạnh” – Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ nhấn mạnh.
Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Hùng Long – Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok… tràn ngập quảng cáo thực phẩm chức năng với những lời hứa hẹn “thần kỳ” như giảm cân nhanh, làm đẹp tức thì hoặc cam kết “chữa bách bệnh”, “hiệu quả tức thì”, khiến nhiều người tin tưởng mua dùng nhưng kết quả chỉ mang thêm bệnh vào người.
“Theo quy định của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ dinh dưỡng, không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lợi dụng tâm lý muốn khỏi bệnh nhanh để quảng cáo sai sự thật, dùng người nổi tiếng tăng độ tin cậy. Những cụm từ như “giúp khỏi bệnh hoàn toàn”, “tác dụng nhanh chỉ sau vài ngày”, “bài thuốc gia truyền 100% tự nhiên” đều là dấu hiệu thổi phồng” – Tiến sĩ Long nhấn mạnh.
Phạm Sinh
