Bước ra từ phòng tư vấn hôn nhân, chị H.L. Thanh (35 tuổi, TP.HCM) nghẹn ngào chia sẻ:
“Tôi chưa bao giờ nghĩ chúng tôi sẽ ly hôn vì tiền. Nhưng hóa ra, đồng tiền có thể làm người ta xa nhau đến vậy.”
Câu chuyện của chị không phải là ngoại lệ. Ở nhiều gia đình hiện đại, đặc biệt là những cặp vợ chồng trẻ, tiền bạc không chỉ là phương tiện mưu sinh mà đôi khi còn trở thành nguyên nhân âm thầm bào mòn hạnh phúc.
Từ những khoản nợ giấu kín, những cuộc tranh cãi vì chi tiêu vượt kế hoạch, đến sự lạnh nhạt dần lớn giữa hai con người từng một thời yêu thương gắn bó.
Khi tiền bạc khiến mái ấm lung lay
Theo một nghiên cứu của trang tài chính Mỹ The Ascent (thuộc Motley Fool), có tới 54% các cặp vợ chồng đã từng tranh cãi về tiền bạc, và 35% trong số đó cho rằng tài chính là nguồn xung đột lớn nhất trong quan hệ vợ chồng.
Tại Việt Nam, báo cáo của TAND TP.HCM năm 2024 cho thấy, bên cạnh ngoại tình và bạo lực, mâu thuẫn tài chính là nguyên nhân góp phần trong hơn 30% vụ ly hôn được xét xử.
Những con số ấy phản ánh một thực tế đáng lo: đồng tiền, nếu không được sử dụng minh bạch và hợp lý, có thể trở thành mồi lửa trong mối quan hệ vốn cần sự tin cậy và đồng hành.
Không ít gia đình ban đầu chỉ vay nợ để mua nhà, đầu tư làm ăn hoặc chi tiêu cho nhu cầu thiết yếu. Nhưng khi thu nhập không ổn định, khoản nợ vượt quá khả năng chi trả, hoặc một bên chi tiêu không kiểm soát – căng thẳng bắt đầu nảy sinh.
Một cuộc mua sắm quá tay, một quyết định tài chính giấu giếm, hay chỉ là sự khác biệt trong thói quen tiết kiệm… đều có thể châm ngòi cho những trận cãi vã triền miên.
Nhiều cặp đôi rơi vào vòng xoáy mệt mỏi: nợ chồng nợ, áp lực trả lãi, rồi trách móc, lạnh nhạt, thậm chí im lặng tuyệt giao. Không chỉ người lớn chịu ảnh hưởng, mà trẻ nhỏ trong gia đình cũng bị tác động tâm lý nặng nề khi chứng kiến cảnh bố mẹ thường xuyên căng thẳng vì chuyện tiền nong.
Chị Hoàng Thị H., một người nội trợ ở TP.HCM, chia sẻ:
“Chồng tôi không đưa hết tiền cho tôi giữ, mà hàng tháng chỉ đưa một khoản gọi là để đóng góp chi tiêu. Giờ mọi thứ đều khó khăn, giá cả leo thang mà anh ấy không chịu đưa thêm. Vợ chồng hục hặc nhau suốt vì chuyện tiền bạc, nói mãi cũng mệt.”
Tiền bạc ảnh hưởng đến cảm xúc và mối quan hệ ra sao?
Tiền bạc không chỉ là con số – nó liên quan đến cảm giác an toàn, niềm tin và kỳ vọng sống. Khi một người cảm thấy mình đang gồng gánh tài chính mà đối phương không chia sẻ, họ sẽ sinh ra ấm ức.
Khi một người giấu chuyện nợ nần vì sợ bị trách mắng, họ đang vô tình khiến đối phương mất lòng tin. Và khi cả hai không còn nói chuyện với nhau về kế hoạch tài chính, tổ ấm rất dễ rạn nứt trong im lặng.
Một khảo sát của Bankrate năm 2023 chỉ ra rằng: 27% người trưởng thành Mỹ đã giấu nợ với bạn đời, và gần 40% cho biết hành vi này khiến họ cảm thấy tội lỗi, mất kết nối với người thân.
Tại Việt Nam, “giấu nợ” cũng là chủ đề thường xuyên xuất hiện trên các diễn đàn tâm sự của vợ chồng trẻ – với rất nhiều câu chuyện buồn phía sau mỗi khoản nợ bí mật.
Anh Nguyễn Văn D., 38 tuổi, nhân viên kinh doanh ở Hà Nội, kể lại rằng suốt gần một năm trời, anh không hề biết vợ mình đang gánh khoản nợ lên tới 250 triệu đồng do làm ăn thua lỗ.
“Cô ấy mở một cửa hàng online bán mỹ phẩm với bạn, ban đầu lời lãi khá ổn, nhưng sau dịch thì lỗ dần. Vì ngại nói với tôi, vợ tự xoay sở, vay nóng để trả hàng tháng. Đến khi bị gọi điện đòi nợ liên tục, tôi mới biết. Lúc đó không chỉ là chuyện tiền, mà cảm giác bị lừa dối khiến tôi giận và thất vọng khủng khiếp.”
Dù sau đó cả hai đã ngồi lại, cùng nhau xử lý khoản nợ, nhưng theo anh D., vết nứt trong niềm tin thì “không thể lành lại ngay”.
Làm gì để tiền không làm tổ ấm tan vỡ?
- Minh bạch ngay từ đầu
Bí quyết đầu tiên và quan trọng nhất là sự minh bạch. Đừng ngại chia sẻ về thu nhập, chi tiêu, nợ nần, mục tiêu tài chính cá nhân – kể cả khi bạn nghĩ điều đó có thể gây tranh luận. Sự giấu giếm ban đầu dễ dẫn đến mất niềm tin về sau.
Hãy cùng nhau thiết lập nguyên tắc: có khoản chi tiêu riêng, nhưng mọi khoản vay, đầu tư lớn đều cần trao đổi. Niềm tin trong hôn nhân không nằm ở việc không bao giờ sai lầm, mà ở chỗ dám nói ra những điều khó nói.
- Lên kế hoạch tài chính chung
Một bản kế hoạch tài chính gia đình không cần quá phức tạp. Chỉ cần rõ ràng về:
Tổng thu nhập hàng tháng
Các khoản chi cố định (nhà, điện, nước, học phí…)
Các khoản tiết kiệm (quỹ khẩn cấp, quỹ nghỉ lễ, quỹ con cái…)
Dự phòng cho rủi ro (mất việc, ốm đau)
Nhiều cặp vợ chồng hiện đại sử dụng chung ứng dụng ghi chép tài chính (như Money Lover, Sổ Thu Chi Misa) để dễ theo dõi. Người chủ động quản lý tài chính cũng cần cập nhật thông tin cho đối phương, tránh “một người làm, một người mù tịt”.
- Chia sẻ cả khi khó khăn
Đừng đợi đến khi không thể trả nợ mới “thú nhận” với vợ/chồng. Càng chia sẻ sớm, càng có cơ hội cùng nhau tìm giải pháp. Người bạn đời là đồng đội, không phải kiểm soát viên – hãy tin rằng thẳng thắn là nền tảng của gắn bó.
Nếu cần, có thể cùng nhau đến gặp cố vấn tài chính, hoặc chuyên gia tâm lý hôn nhân để được hỗ trợ cụ thể khi rơi vào khủng hoảng.
- Thống nhất nguyên tắc chi tiêu
Một bên tiết kiệm, một bên tiêu hoang là kịch bản rất thường thấy. Nhưng thay vì áp đặt, hãy cùng nhau thương lượng:
Chi tiêu cá nhân giới hạn bao nhiêu?
Khoản chi nào là cần thảo luận trước?
Thống nhất không có nghĩa là giống nhau 100%, mà là cùng tôn trọng nguyên tắc chung.
- Giáo dục con cái về tài chính
Một tổ ấm bền vững không chỉ là chuyện của hai người lớn. Khi cha mẹ nói chuyện tài chính lành mạnh, không giấu giếm – con trẻ cũng học được cách quản lý tiền và cảm nhận giá trị thật của sự chia sẻ, trách nhiệm.
Tiền bạc không phải là “kẻ phá bĩnh” trong hôn nhân, mà chỉ là phép thử cho sự tin cậy và đồng hành. Nhiều gia đình từng nợ nần, từng khốn khó, nhưng vẫn vượt qua nhờ sự kiên cường, đồng lòng và minh bạch.
Hạnh phúc của tổ ấm không nằm ở con số trong tài khoản, mà ở chỗ bạn có ai đó sẵn sàng cùng mình gánh vác, kể cả những lúc khó khăn nhất.
