Không còn là viễn tưởng trong các tập phim giả tưởng, những cuộc trò chuyện đầy cảm xúc giữa con người và chatbot đang diễn ra hàng ngày, âm thầm nhưng mãnh liệt. Từ những lời an ủi vu vơ đến những tương tác tình dục qua điện thoại, AI giờ đây không chỉ là một công cụ kỹ thuật, mà trở thành một “người thứ ba” có khả năng thay đổi sự gắn kết giữa hai con người thật. Câu hỏi tưởng chừng phi lý này đang dần trở thành nỗi lo có thật trong nhiều gia đình.
AI không còn là công cụ vô tri trong chuyện tình cảm
Với sự phổ biến của các chatbot tình cảm như Replika, Character.ai hay Nomi, ngày càng nhiều người tìm đến AI để tìm kiếm cảm xúc, sẻ chia và thậm chí là sự thân mật. Những mối quan hệ này không chỉ dừng lại ở việc tán gẫu cho vui, mà đã có những trường hợp người dùng thiết kế riêng bạn tình ảo của mình, từ giọng nói, sở thích đến phản ứng cảm xúc.
Trường hợp gây tranh cãi gần đây nhất xuất phát từ một bài đăng ẩn danh trên Reddit, trong đó một người vợ mô tả cảm giác bị phản bội khi phát hiện chồng mình sau 14 năm kết hôn đang duy trì mối quan hệ “gọi điện thoại thân mật” mỗi đêm với một chatbot được cá nhân hóa để đáp ứng nhu cầu tình dục và tâm lý của anh ta. Bài viết sau đó đã bị xóa, nhưng nó nhanh chóng lan rộng, trở thành chủ đề tranh luận xã hội.
Trong bài viết của HuffPost, nhà trị liệu hôn nhân và gia đình Marisa Cohen nhận định rằng: “Điều khiến mối quan hệ với AI trở nên nhức nhối không nằm ở chỗ nó ‘thật’ hay ‘ảo’, mà ở chỗ người còn lại trong mối quan hệ cảm thấy bị tổn thương”. Cảm xúc của người thật mới là yếu tố then chốt.
Khi khái niệm “ngoại tình” không còn rõ ràng
Trong một mối quan hệ, những quy ước như “được làm gì” và “không được làm gì” thường được hai bên đặt ra từ ban đầu. Tuy nhiên, rất hiếm ai từng tưởng tượng rằng sẽ cần thêm điều khoản về bạn tình AI.
Nhà trị liệu Marisa Cohen cho rằng: “Khái niệm ngoại tình nên được cập nhật theo bối cảnh hiện tại, đặc biệt khi công nghệ tạo ra những thực thể ảo nhưng có khả năng tương tác và chia sẻ cảm xúc sâu sắc”. Theo bà, điều cần thiết không phải là truy tìm ranh giới vật lý hay kỹ thuật, mà là thiết lập sự đồng thuận, minh bạch giữa hai người.
Theo nhà tư vấn quan hệ người Anh Peter Saddington, “AI không chỉ là một công cụ thỏa mãn tình dục. Nó là một thực thể do bạn tạo ra theo đúng mong muốn, về ngoại hình, giọng nói và cách cư xử. Điều đó khiến người thật không thể cạnh tranh nổi”, ông chia sẻ với báo The Guardian trong một buổi hội thảo tháng 3/2025 tại Luân Đôn, Anh.
AI không sai, vấn đề nằm ở cách con người sử dụng
Câu hỏi đặt ra là, phải chăng AI đang phá hỏng những mối quan hệ thật? Câu trả lời này không đơn giản.
Một số người dùng cho rằng việc tìm đến chatbot AI là một hình thức “xả stress”, giúp tránh cãi vã hay tạo gánh nặng cho người thật. Theo bà Jessica Leoni, chuyên gia tình cảm của trang hẹn hò Illicit Encounters, “AI chatbot giúp một số người giải tỏa mà không làm tổn thương ai cả, miễn là không giấu diếm”.
Nhưng không phải ai cũng đồng tình với quan điểm này. Nhà trị liệu Vasia Toxavidi, thành viên Hiệp hội Tư vấn và Tâm lý trị liệu Vương quốc Anh, cảnh báo: “Dù chỉ là ảo, các mối quan hệ với AI vẫn tạo ra sự gắn kết và thân mật có thể gây tổn thương nếu thiếu sự đồng thuận trong mối quan hệ thật”.
Toxavidi nhấn mạnh rằng điều quan trọng là sự minh bạch: “Bạn không thể gọi đó là ‘giải trí’ khi người bạn đời không hề biết đến sự tồn tại của ‘người thứ ba’ này”.
Trò chuyện với AI là bước lùi hay cơ hội đối thoại?
Dưới góc nhìn tích cực, sự hiện diện của chatbot AI có thể trở thành chất xúc tác để các cặp đôi đặt lại câu hỏi: Mối quan hệ của mình đang thiếu gì?
Ông Peter Saddington chỉ ra: “Phần lớn các trường hợp ngoại tình, kể cả với AI, đều bắt nguồn từ việc thiếu kết nối và thấu hiểu trong quan hệ thật. Chatbot là chỗ trút bầu tâm sự, giúp người ta tránh phải đối mặt với những vấn đề chưa giải quyết”. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, nếu hai người chịu ngồi lại để nói chuyện thẳng thắn, việc “đem lòng” cho một chatbot hoàn toàn có thể tránh được.
Chính vì vậy, theo chuyên gia Marisa Cohen, các cặp đôi cần thường xuyên làm mới những thỏa thuận trong mối quan hệ, thay vì để mọi thứ “đóng băng” theo thời gian. “Điều không được chấp nhận hôm nay có thể sẽ được thấu hiểu vào ngày mai, miễn là hai người chịu đối thoại thật sự, thay vì giấu giếm và tránh né nhau”, bà nói trong buổi hội thảo tâm lý tại Đại học St. Francis College, New York tháng 4/2025.
Tình yêu không được “nuôi dưỡng” bằng bí mật
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo đang làm mờ ranh giới giữa ảo và thật. Nhưng dù là AI hay con người, điều khiến một mối quan hệ sụp đổ thường không nằm ở bản chất của “kẻ thứ ba”, mà ở chỗ những điều bí mật.
Một lời thì thầm với chatbot cũng có thể đau đớn không kém một nụ hôn lén lút nếu nó được che giấu. Và chính điều đó khiến AI không còn vô can trong các cuộc khủng hoảng hôn nhân hiện đại.
