Cách nhận biết thuốc đã được cấp phép và thuốc giả trên thị trường
Để biết được các loại thuốc đã được cấp phép lưu hành tại Việt Nam hay chưa, Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế đã có những hướng dẫn người dân, doanh nghiệp cách tra cứu thông tin giấy đăng ký lưu hành như sau:
Cụ thể:
Bước 1: Truy cập hệ thống dịch vụ công trực tuyến của Cục Quản lý Dược, mục Đăng ký thuốc, tra cứu số đăng ký, tại địa chỉ: https://dichvucong.dav.gov.vn/congbothuoc/index;
Bước 2: Tra cứu giấy đăng ký thuốc, nguyên liệu làm thuốc lưu hành tại Việt Nam, nhập thông tin thuốc cần tìm (có thể tra cứu theo tên thuốc, cơ sở sản xuất, cơ sở đăng ký, số đăng ký lưu hành thuốc, …);Chọn mục “Tra cứu số đăng ký”. Điền đầy đủ thông tin: Số đăng ký (VD-…, VN-…, QLSP-…) hoặc tên thuốc (Paracetamol, Augmentin, …). Nhấn nút “Tìm kiếm” để hiển thị kết quả.
Bước 3: Đối chiếu và kiểm tra kết quả. Hệ thống sẽ cung cấp thông tin đầy đủ về thuốc tại các cột tên thuốc, số đăng ký, dạng bào chế, hoạt chất, hàm lượng, cơ sở đăng ký, sản xuất; xem mẫu nhãn, hướng dẫn sử dụng thuốc đã được Cục Quản lý Dược phê duyệt tại cột HDSD/mẫu nhãn.
Bên cạnh đó, Cục Quản lý Dược cũng chỉ ra các nhận diện thuốc kém chất lượng, thuốc giả như sau:
Đầu tiên, người dân cần mua thuốc ở các nhà thuốc có uy tín, đạt tiêu chuẩn “thực hành tốt nhà thuốc”, tuyệt đối không mua thuốc trôi nổi đặc biệt các thuốc được giao bán trên mạng internet.
Để nhận biết thuốc kém chất lượng, khi mua thuốc, người dân cần quan sát kỹ thuốc, với những thuốc vẫn thường dùng, có thể phát hiện thuốc kém chất lượng qua các dấu hiệu. Trong đó xem kỹ bao bì, hạn sử dụng, nhà sản xuất; kiểm tra mùi, màu, vị của thuốc, nếu có nghi ngờ, cần hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ; Tra thông tin thuốc qua mã vạch hoặc số lô sản xuất.
Để tránh mua phải thốc giả, người dân nên cảnh giác với giá thuốc rẻ, bán tại nơi không quen thuộc. Ngoài ra có thể kiểm tra thuốc theo hướng dẫn như: Gỡ nhãn trên hộp thuốc, bệnh nhân sẽ thấy một mã xác minh 15 ký tự; xác minh ký tự thuốc trên web của nhà sản xuất; sử dụng các công nghệ xác minh tem chống hàng giả.
Đặc biệt, bên ngoài bao bì tem chống hàng giả, băng keo niêm phong có bình thường hay đã bị giả mạo bằng cách tháo, lột ra.
Nhìn bằng mắt thường cũng có thể nhận thấy thuốc giả thường có mẫu mã in chìm hơn, phông chữ khác thường, kích thước chữ, màu in khác và có thể có lỗi chính tả. Đồng thời, số lô thuốc ở thuốc giả thường bị làm mờ, khó đọc hoặc mập mờ không rõ. Trong khi đó, hạn sử dụng ngoài bao bì và trên vỉ thuốc không thống nhất. Đặc biệt, trong hộp/vỉ/lọ thuốc có những dấu hiệu như nhiều bột vụn thuốc trong vỉ do quy trình sản xuất không bảo đảm khiến thuốc dễ bị vỡ, màu sắc viên thuốc giả có thể khác thường, xuất hiện những vết lốm đốm, biến màu, không đồng nhất; kích thước, hình dáng của viên thuốc không đều nhau và khác với thuốc thật.
Thuốc giả nguy hiểm như thế nào?
Theo BS. Nguyễn Huy Hoàng – Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga (Bộ Quốc Phòng) cho biết, dùng phải thuốc giả rất nguy hiểm, vì người bệnh không những không chữa được bệnh mà còn không biết chính xác thành phần hoạt chất trong thuốc giả có nguy cơ làm tăng độc tính cho cơ thể.
Người dùng thậm chí có khả năng bị ngộ độc do trong thuốc giả có thể chứa nhiều thành phần kém chất lượng, kém tinh khiết, thậm chí tồn tại dư lượng các chất cấm, các kim loại nặng…
Các loại thuốc bổ sung vitamin kém chất lượng, không đủ hàm lượng hoạt chất, khi dùng không đạt được hiệu quả bổ sung như mong muốn.
Đặc biệt, đối với những người bệnh mạn tính như rối loạn tiền đình, các bệnh tim mạch, bệnh đái tháo đường, ung thư, hen suyễn, bệnh phế quản mạn tính cần sử dụng thuốc lâu dài, thậm chí suốt đời. Nếu người bệnh dùng phải thuốc giả, thuốc kém chất lượng sẽ không kiểm soát được bệnh, thậm chí đe dọa tính mạng.
Đối với bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, thuốc giả khiến huyết áp và nhịp tim của họ không được kiểm soát, tình trạng xơ vữa mạch máu hay đông máu không được cải thiện… khiến cho bệnh nhân dễ gặp các biến cố tim mạch, tăng tỷ lệ phải nhập viện và tử vong.
Thuốc giả khi dùng cho người bệnh ung thư chắc chắn khiến bệnh tình nặng hơn và rút ngắn đáng kể thời gian sống thêm của họ.
Tương tự, các thuốc trị đái tháo đường, tăng mỡ máu, gout… nếu bị làm giả sẽ khiến cho bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch.
Với bệnh nhân hen suyễn, ngoài việc dùng thuốc giãn phế quản để cắt cơn thì còn dùng corticoid dạng xịt tại chỗ kết hợp với thuốc giãn phế quản tác dụng chậm để dự phòng cơn hen. Nếu các loại thuốc này là giả thì bệnh nhân có thể lên cơn suy hô hấp, thậm chí tử vong nhanh chóng.
Trong các bệnh phổi mạn tính, ngoài các thuốc giãn phế quản, vai trò của kháng sinh là rất quan trọng trong dự phòng và điều trị bội nhiễm đường hô hấp. Nếu sử dụng phải kháng sinh giả thì hậu quả thật khôn lường, nhẹ thì kháng kháng sinh, nặng thì viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết và có thể mất mạng.
Ngoài ra, thuốc giả cũng có thể bị lây nhiễm nấm hoặc các loại vi khuẩn bị ô nhiễm khác… có thể khiến người dùng bị dị ứng, hoặc kháng thuốc.
