Nhiều người tự hỏi liệu bản thân và chú chó của mình có điểm gì giống nhau. Có người cho rằng cả hai cùng hòa đồng, cùng năng động hoặc đôi khi đều bướng bỉnh. Nghe thì vui, nhưng hóa ra chuyện này đã được nghiên cứu nghiêm túc.
Với những người chuyên nghiên cứu về mối quan hệ giữa con người và động vật, cảm giác “giống nhau” không chỉ thú vị mà còn phản ánh một chiều sâu cảm xúc. Việc tìm hiểu liệu sự tương đồng ấy có ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa chủ và chó hay không là điều rất đáng quan tâm.
Hiểu rõ những gì khoa học đã khám phá giúp ta biết được các yếu tố về tính cách, diện mạo hay cảm xúc có thực sự tác động đến sự gắn bó giữa người và chó hay không.
Các nhà nghiên cứu nói gì?
Một tổng hợp từ 15 nghiên cứu về các cặp chó và chủ đã cho thấy sự giống nhau về cả ngoại hình lẫn tính cách. Kết quả cho thấy, nhiều cặp có cùng mức độ lo âu, hướng ngoại hoặc tính hòa đồng.
Không ít người chọn nuôi những chú chó có diện mạo giống mình, nhất là với các giống thuần chủng. Thậm chí có nghiên cứu phát hiện phụ nữ tóc dài thường thích chó có tai dài, còn phụ nữ tóc ngắn lại chọn chó có tai cụp.
Một nghiên cứu khác cho rằng nét tương đồng dễ nhận ra nhất giữa chủ và chó nằm ở vùng quanh mắt. Ngoài ra, chỉ số cân nặng của người nuôi và chó cũng có xu hướng giống nhau, phản ánh lối sống chung.
Nhiều nghiên cứu được thực hiện bằng bảng khảo sát do chính người nuôi điền vào, nên có thể phản ánh chủ quan. Tuy vậy, có một thí nghiệm cho thấy điều ngược lại. Khi người tham gia được yêu cầu ghép ảnh chó và chủ mà chưa từng gặp, họ vẫn ghép đúng phần lớn các cặp. Điều này cho thấy sự giống nhau không chỉ là cảm giác một chiều.
Có thể bắt nguồn từ lịch sử tiến hóa
Một giả thuyết cho rằng sự đồng điệu giữa người và chó bắt nguồn từ xu hướng chọn bạn đồng hành trong lịch sử tiến hóa. Con người có xu hướng kết nối với những ai có vẻ tương đồng, vì điều đó từng giúp tăng khả năng sống sót trong môi trường khắc nghiệt. Điều tương tự cũng có thể xảy ra khi chọn nuôi chó.
Với người nuôi chó thuần chủng, sự lựa chọn thường dựa trên những đặc điểm hành vi có thể dự đoán trước, do giống chó đó đã được chọn lọc trong thời gian dài.
Ngoài ra, quá trình sống chung lâu dài có thể khiến chó và chủ dần trở nên giống nhau về thói quen và cảm xúc. Điều này xảy ra thông qua việc quan sát, phản ứng và điều chỉnh hành vi lẫn nhau. Người nuôi có thể vô thức khuyến khích những hành vi mà họ thích ở chó, và ngược lại, chính chú chó cũng phản chiếu lại những trạng thái cảm xúc của chủ.
Việc cảm thấy mình giống thú cưng thường dẫn đến sự gắn bó nhiều hơn, dễ dàng cảm thông và chấp nhận những hành vi chưa hoàn hảo. Nhưng nếu người nuôi quá đồng nhất bản thân với chó, họ có thể lầm tưởng rằng chó suy nghĩ như người và hiểu lầm hành vi của thú cưng.
Không nhất thiết phải giống nhau mới hợp
Dù không hề giống nhau, nhiều người và chó vẫn sống hòa hợp và hỗ trợ nhau rất tốt. Chẳng hạn, một người sống nội tâm có thể thay đổi nhờ sự hoạt bát và vui vẻ của chú chó. Việc chia sẻ những khoảnh khắc thường nhật như đi dạo, vui đùa hoặc đơn giản là ngồi cạnh nhau cũng giúp củng cố sự kết nối.
Điều quan trọng không phải lúc nào cũng là sự giống nhau mà là khả năng điều chỉnh để hòa hợp. Có khi cảm giác giống nhau chỉ xuất hiện sau một thời gian dài sống chung và hiểu nhau.
Tương tự các mối quan hệ giữa con người, điều khiến hai bên gắn bó chưa chắc là sự tương đồng tuyệt đối. Đôi khi, sự khác biệt lại tạo nên điểm tựa bền vững hơn, miễn là cả hai đủ thấu hiểu và sẵn sàng điều chỉnh vì nhau.
