Nhiều phụ huynh vẫn tin vào “thần dược” thuốc cam có thể chữa được nhiều bệnh ở trẻ em. Tuy nhiên, việc này đã khiến nhiều trường họp bị ngộ độc chì dẫn đến những hậu quả đáng tiếc…
Nguy hiểm mạng do ngộ độc chì từ thuốc cam
Ngày 18/6, Bệnh viện (BV) Nhi Thanh Hóa cho biết đã tiếp nhận 1 trường hợp trẻ ngộ độc chì sau bôi và uống thuốc cam 7 ngày gây tổn thương trên nhiều cơ quan như thần kinh, huyết học, gan, thận, dạ dày đường ruột, tim mạch…
Trước đó, ngày 5/6, bé gái P.L.G.H, 5 tuổi (ngụ Quảng Xương, Thanh Hóa) nhập viện trong tình trạng nôn nhiều.
Qua khai thác bệnh lý được biết bé có tiền sử viêm da cơ địa đã đi khám ở BV Da liễu Trung ương, BV Da liễu Thanh Hóa, phòng khám tư, đã dùng thuốc nhiều lần nhưng không hiệu quả và bệnh thường hay tái phát.
Theo bà nội bé kể lại, khoảng 1 tuần nay trẻ nổi sẩn ngứa trên da đã lấy “thuốc cam” bôi da và uống 3 gói/lần, 2 lần/ngày liên tục trong 7 ngày.
Sau khi được hội chẩn các bác sĩ khoa Nội tổng hợp và khoa Cấp cứu – Hồi sức tích cực và chống độc BV Nhi Thanh Hóa cho biết: Quan sát biểu hiện của bệnh nhân kết hợp thăm khám trẻ được chẩn đoán ngộ độc chì do sử dụng “thuốc cam” là loại thuốc gia truyền mà trẻ được bà cho uống và bôi 7 ngày qua.
Tuy nhiên, do hiện tại BV Nhi Thanh Hóa chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên bệnh nhi đã được chuyển tuyến ra BV Nhi Trung ương để được điều trị kịp thời.
Trước đó, vào tháng 2/2024, bệnh nhi T.M (9 tuổi, Hà Tĩnh) có tiền sử động kinh hay bị co giật nhiều nên đã mua thuốc cam không rõ nguồn gốc về cho trẻ uống.
Sau khi dùng thuốc, các cơn giật của T.M không giảm mà còn tăng lên kèm theo nôn, đau đầu, lơ mơ dần. Tại bệnh viện, trẻ được chẩn đoán ngộ độc chì nặng nên gia đình đã đưa bé tới khám tại BV Sản Nhi Nghệ An để cấp cứu.
Tại BV Sản Nhi Nghệ An, qua thăm khám lâm sàng, kết hợp hỏi bệnh sử, các bác sĩ nghi ngờ trẻ bị ngộ độc chì và cho làm xét nghiệm định lượng chì trong máu.
Kết quả cho thấy T.M bị ngộ độc chì nặng, có tổn thương não. Nồng độ chì trong máu của trẻ là 91 µg/dL (ngưỡng được chấp nhận là dưới 10 µg/dL). Bệnh nhi nhanh chóng được chuyển đến BV Nhi Trung ương để tiếp tục theo dõi và điều trị.
Tại BV Nhi Trung ương, trẻ nhập viện trong tình trạng lơ mơ, co giật nhiều và kéo dài, giảm tri giác nên các bác sĩ đã lập tức hồi sức tích cực để đảm bảo chức năng sống cho trẻ như thở oxy, thở máy, đảm bảo huyết động, điều trị tăng áp lực nội sọ, dùng thuốc thải chì máu,…
Tuy nhiên, sau 1 ngày điều trị, tình trạng tri giác của bệnh nhi xấu dần, tăng áp lực nội sọ nặng, đe dọa đến các chức năng sống và bệnh nhi rơi vào tình trạng mất não.
Chuyên gian cảnh báo sự nguy hiểm ngộc độc chì do việc uống thuốc cam…
Liên quan đến ca bệnh vừa nêu, bác sĩ CKII Nguyễn Tân Hùng – Phó Trưởng khoa Cấp cứu và Chống độc BV Nhi Trung ương chia sẻ, qua trường họp đáng tiếc nêu trên là hồi chuông cảnh báo tới các bậc phụ huynh khi cho con em uống thuốc cam không rõ nguồn gốc dẫn đến ngộ độc chì. Trong thời gian qua và thực tế cũng đã có nhiều trường hợp trẻ nhiễm độc chì để lại di chứng nặng nề khi một số phụ huynh vẫn quá tin tưởng vào loại “thần dược” này sẽ giúp chữa được nhiều bệnh về da, răng miệng, suy dinh dưỡng hay tăng đề kháng,…Đây là những sai lầm có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho trẻ em.
Theo các bác sĩ, ngộ độc chì do “thuốc cam” thường xảy ra ở các tỉnh miền Trung và miền Bắc do tâm lý người dân, hầu hết là các người già, vẫn tin tưởng vào các loại thuốc dân gian, không rõ thành phần, nguồn gốc.
Mặc dù đã cảnh báo khá nhiều trên các trang thông tin đại chúng, tuy nhiên vẫn còn người dân sử dụng loại thuốc này cho con trẻ dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc.
Chì là một chất cực độc, nhất là trong trường hợp ngộ độc cấp tính vì nó khó thải loại, khi vào cơ thể nó theo máu đến các cơ quan: Gan, thận, não, tủy xương, dây thần kinh, cơ, tiêu hóa… gây các triệu chứng đau bụng, thiếu máu, suy nhược cơ bắp, suy thận, liệt chi, liệt thần kinh mắt, mất tiếng nói….
Để tự thải trừ chì ra khỏi cơ thể đôi khi phải mất hàng chục năm hoặc lâu hơn, khi đó hậu quả sẽ rất nặng nề do không kiểm soát được.
Bác sĩ Nguyễn Tân Hùng cũng cho biết, chì đặc biệt nguy hại với trẻ nhỏ do chúng tích lũy trong xương lâu dài khiến trẻ còi cọc, chậm phát triển thể chất.
Ben cạnh đó, kim loại này còn gây thiếu máu, có trường hợp tổn thương não không hồi phục dẫn tới các di chứng nặng nề như chậm phát triển trí tuệ, co giật. Nồng độ chì trong máu lớn hơn 70 µg/dL là ngộ độc chì mức độ nặng với tỷ lệ tử vong trên 65% nếu có tổn thương thần kinh trung ương.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngộ độc chì như tiếp xúc với môi trường ô nhiễm từ các khu công nghiệp, nguồn nước nhiễm chì, sơn tường, xăng dầu nhiễm chì, pin, đồ chơi bằng nhựa có sơn chì, đồ hộp đựng thức ăn có hàn chì,…Đặc biệt, dùng các loại thuốc nam được dân gian gọi là thuốc cam không rõ nguồn gốc là một trong những nguyên nhân hàng đầu và phổ biết nhất gây ngộ độc chì ở trẻ em.
Bác sĩ khuyến cáo các bậc phụ huynh hãy thật tỉnh táo và tin tưởng vào các phương pháp điều trị đã được y học chứng minh. Không nên nghe, làm theo những phương pháp truyền miệng chưa được kiểm chứng, tự ý dùng các loại thuốc nhất là thuốc cam, thuốc nam không rõ nguồn gốc, không có giấy phép lưu hành.
Đặc biệt, đối với các bệnh nhi có bệnh mạn tính phải tuân thủ điều trị cũng như tái khám theo đúng hẹn tại cơ sở y tế uy tín.
Bên cạnh đó, cha mẹ cần thực hiện tốt vệ sinh cá nhân cho trẻ như thường xuyên rửa tay, cắt móng tay, hướng dẫn trẻ không đưa tay và mọi vật lên miệng. Đồng thời, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, hạn chế để trẻ tiếp xúc với đồ chơi không đảm bảo chất lượng có thể nhiễm chì và các kim loại nặng khác.
Các chuyên gia cũng cho biết, trẻ bị nhiễm độc chì thường có những biểu hiện rất đa dạng từ cấp tính dễ nhận biết đến mạn tính lâu dài, không điển hình.
– Về thần kinh: Các biểu hiện cấp tính: tăng kích thích, co giật, ngủ lịm từng lúc, hôn mê, liệt.
Các biểu hiện lâu dài, không điển hình: chậm phát triển nhận thức, tinh thần, giảm khả năng nghe, thái độ hành vi kỳ dị, ít chơi, mệt mỏi, khó chịu, vô cảm, mất phối hợp, mất các kỹ năng học được, học kém.
– Về tiêu hóa: Trẻ nôn, đau bụng, chán ăn.
– Về máu: Da xanh xao, cơ thể gầy yếu do thiếu máu.
Ngoài các triệu chứng rõ rệt như trên, trẻ nhiễm độc chì còn có rất nhiều biểu hiện kín đáo, chỉ có thể phát hiện bằng các xét nghiệm định lượng chì trong máu.
Phạm Sinh
