Liên tục triệt phá những vụ lừa đảo liên quan đến tiền ảo.
Mới đây, ngày 28/5/2025, Công an tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với Cục Cảnh sát Hình sự Bộ Công an và Công an nhiều tỉnh, thành triệt phá thành công đường dây hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng do các đối tượng: Nguyễn Quốc Hùng, (SN 1984); Bùi Thị Thanh Nga (SN 1991) cùng ngụ Hà Nội; Hồ Long Trí (SN 1980) ngụ TP Hồ Chí Minh; Đinh Hữu Hay (SN 1991) ngụ tỉnh Bình Định; Thân Văn Hiệp (SN 1982) ngụ tỉnh tỉnh Đồng Nai cầm đầu.
Theo cơ quan Công an, với thủ đoạn lập sàn giao dịch tiền ảo MTC – Matrix Chain, các đối tượng đã lôi kéo hàng chục nghìn người tham gia với hơn 138.000 tài khoản đăng ký và nạp tổng số tiền hơn 394 triệu USD, tương đương khoảng hơn 10.000 tỷ đồng.
Sau đó, số tiền này được các đối tượng chiếm đoạt để mua bất động sản, xe cộ và chi tiêu cá nhân…
Hay như trước đó, ngày 16/1, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội cũng đã triệt phá và bắt giữ 11 đối tượng về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến tiền ảo.
Đường dây này do Đỗ Huy Hoàng và Hoàng Văn Quyết và Alexsandr Mamasidikov (SN 1986, quốc tịch Uzbekistan) cầm đầu.
Theo Công an TP Hà Nội, nhóm tội phạm này thường dụ dỗ nạn nhân mua đồng năng lượng MPX để đào XFI của dự án CrossFi.
Lực lượng chức năng đã thu giữ và phong tỏa 19 bất động sản, 19 ôtô và tiền trong tài khoản khoảng 35 tỷ đồng. Tổng trị giá các tài sản đã thu giữ và phong tỏa trong đường dây lừa đảo núp bóng chuyên gia tài chính để kinh doanh tiền ảo này là khoảng 500 tỷ đồng.
Tương tự, vào tháng 7/2024, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội cũng đã ra quyết định khởi tố vụ án vi phạm các quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp xảy ra tại Công ty cổ phần BBA Toàn Cầu (Công ty Toàn Cầu).
Đồng thời, ra quyết định khởi tố bị can đối với Thân Văn Thoại (40 tuổi), trú tại Xuân Tảo, Bắc Từ Liêm, Hà Nội – Phó Tổng Giám đốc Công ty Toàn Cầu và bảy đối tượng có liên quan đường dây tiền ảo Cashback Pro khi lừa đảo hàng nghìn tỷ đồng từ hàng chục ngàn nạn nhân.
Bên cạnh đó, lực lượng Công an trên cả nước cũng đã “đánh sập” hàng chục vụ lừa đảo liên quan đến đầu tư tiền ảo với thiệt hại mà các đối tượng gây ra cho các nhà đầu tư từ vài tỷ đồng đến hàng ngàn tỷ đồng…
Những thủ đoạn lôi kéo người dân đầu tư vào tiền ảo.
Theo thống kê, tại nước ta hiện có tới gần 26 triệu người sở hữu tiền kỹ thuật số, trong khi đó Nhà nước chưa công nhận bất cứ loại tiền kỹ thuật số nào. Điều đáng lo ngại số nạn nhân bị lừa đảo đầu tư tiền ảo tại Việt Nam có thể chiếm tới 2/3 số vụ lừa đảo trên không gian mạng.
Đồng thời, chỉ tính từ đầu năm 2024 đến nay, công an một số tỉnh, thành phố đã liên tiếp nhận đơn trình báo của người dân về việc bị lừa số tiền từ vài tỷ đồng cho đến hàng chục tỷ đồng vì tham gia đầu tư tài chính trên mạng.
Theo các chuyên gia an ninh mạng, để lôi nhà đầu tư các đối tượng thường sử dụng một số hình thức như:
Đầu tiên là đánh vào lòng tham, vào tâm lý muốn giàu, đổi đời nhanh của người dân.
Cụ thể, các đối tượng thường sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Telegram… để quảng cáo những sàn chứng khoán, đa cấp, tiền ảo nhằm lôi kéo, dụ dỗ nhà đầu tư với những lời hứa hẹn hấp dẫn như: Cam kết có lãi, lợi nhuận cao, kiếm tiền dễ dàng…
Để tạo niềm tin các ứng dụng này sẽ trả một mức lãi suất rất cao để làm “mồi câu” các nhà đầu tư. Sau đó các nạn nhân được mời gọi đầu tư số tiền lớn hơn. Khi đã “ăn” được một số “tiền thật” nhất định từ nhà đầu tư, các đối tượng lấy nhiều lý do như hệ thống thanh toán lỗi, nhập sai nội dung giao dịch, sai tài khoản, cơ quan thuế nước ngoài điều tra… để không thể rút được tiền ra mà phải đóng thêm nhiều khoản phí với cam kết sẽ được nhận lại toàn bộ cả tiền phí và tiền lãi ban đầu. Hoặc chúng sẽ khóa tài khoản, cho sập sàn giao dịch và cắt liên lạc với nạn nhân.
Bên cạnh đó là lợi dụng sự thiếu hiểu biết của nhiều nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường tiền điện tử, tiền ảo với những công nghệ mới, các đối tương đã dụ dỗ nạn nhân đầu tư vào những sàn giao dịch tiền số, tiền mã hoá do chúng tự lập ra.
Các đường dây này cũng lợi dụng tâm lý đám đông, khi nhiều người thấy người khác đầu tư có lời nên cũng muốn thử vận may… Đặc biệt là sau khi nhận được một số lợi nhuận nhỏ, nhiều người tiếp tục lôi kéo bạn bè, người thân, đối tác tham gia mạng lưới, rồi cuối cùng tất cả đều bị lừa đảo tập thể và mất số tiền lớn…
Cơ quan chức năng cảnh báo trước việc đầu tư tiền ảo
Để nhận biết được những dấu hiệu lừa đảo của các sàn tiền ảo, Bộ Công an đã phát hành cẩm nang chỉ ra những dấu hiệu nhận biết, cách phòng tránh và việc cần làm nếu bị lừa đảo đầu tư sàn chứng khoán ảo, tiền ảo, đa cấp.
Cụ thể, có 4 dấu hiệu nhận biết lừa đảo đầu tư sàn chứng khoán ảo, tiền ảo, đa cấp như sau:
Thứ nhất, các đối tượng thường chủ động tiếp cận với người dân để tìm cách giới thiệu, quảng cáo về trang web hoặc sàn giao dịch mà mình đang đầu tư và thu được lợi nhuận cao từ việc đầu tư này.
Thứ hai, phương thức tiếp cận nạn nhân của các đối tượng rất đa dạng, có thể từ quảng cáo trên mạng xã hội hoặc vào vai doanh nhân thành đạt kết bạn làm quen, trò chuyện tình cảm trong thời gian dài, dần dần lôi kéo đầu tư.
Thứ ba, các đối tượng tìm nhiều cách để không gặp mặt nạn nhân, lấy lý do ở nước ngoài, đi công tác… giả mạo định vị để tạo lòng tin. Chúng luôn đóng vai là người đầu tư cùng khiến nhiều nạn nhân dù đã nghi ngờ bị lừa đảo nhưng vẫn tin tưởng vào “người bạn” của mình nên tiếp tục chuyển tiền.
Thứ tư, nạn nhân thường được đưa vào các nhóm kín trên mạng xã hội có nhiều tài khoản ảo đóng vai “chuyên gia đọc lệnh”, thành viên cùng tham gia đầu tư. Các tài khoản ảo thường xuyên đăng tin chuyển tiền thành công hoặc đã nhận được lãi suất từ sàn đầu tư sau khi làm theo hướng dẫn của các “chuyên gia”. Khi nạn nhân có dấu hiệu nghi ngờ, cân nhắc chuyển tiền, các tài khoản ảo liên tục thúc giục việc chuyển tiền để nhóm tiếp tục hoạt động.
Cũng theo Bộ Công an, khi nghi ngờ bản thân có biểu hiện đang bị lừa đảo qua mạng, hãy trình báo ngay sự việc đến cơ quan công an nơi gần nhất để nhận được tư vấn hỗ trợ kịp thời. Đồng thời liên hệ với ngân hàng chủ quản để báo cáo sự việc và đề nghị hỗ trợ.
Người dùng cũng nên lưu lại tất cả thông tin như lịch sử trò chuyện, các số điện thoại, tài khoản mạng xã hội liên quan, sao kê giao dịch ngân hàng và cung cấp cho cơ quan công an khi trình báo.
Cẩm nang cũng khuyến cáo người dùng cài đặt lại mật khẩu các tài khoản cá nhân trong trường hợp bị đánh cắp thông tin cá nhân hoặc bị tấn công chiếm quyền điều khiển thiết bị điện tử. Đồng thời, cần cảnh báo cho bạn bè, người thân về hình thức lừa đảo mà mình đã hoặc đang gặp phải nhằm chủ động phòng ngừa.
Bên cạnh đó, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng khuyến cáo người dân tuyệt đối cảnh giác với các lời mời chào đầu tư có lãi suất cao bất thường so với thị trường, cùng với các khoản phí không rõ ràng.
Đồng thời tăng cường kiến thức về tài chính, đầu tư. Nếu cảm thấy không chắc chắn, hãy tham khảo đánh giá của chuyên gia tài chính, hoặc luật sư để có thể đưa ra quyết định thông minh, an toàn và tránh rủi ro lừa đảo. Đặc biệt, nếu gặp phải tình huống nghi ngờ lừa đảo, đừng ngần ngại liên hệ với cơ quan công an để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời…
Liên quan đến vấn đề lừa đảo trên không gian mạng, trong đó có tiền ảo, Thượng úy Trịnh Công Anh – Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội cho biết, hiện nay các sàn tiền ảo chưa được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp phép. Vì vậy, mọi hình thức kinh doanh tiền ảo ở Việt Nam đều là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý.
“Công an TP Hà Nội cảnh báo tới người dân về hoạt động kinh doanh của các sàn giao dịch tiền ảo theo như quảng cáo, mời chào theo phương thức đa cấp với lời hứa đạt lợi nhuận cao, nhưng lại an toàn không mất vốn, không cần đầu tư trí tuệ, thời gian… đều có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản” – Thượng úy Trịnh Công Anh cảnh báo.
Tương tự, theo luật sư Trương Quốc Hòe – Trưởng Văn phòng luật sư Interla, hiện nay tất cả các loại tiền ảo tại Việt Nam chưa được Ngân hàng Nhà nước công nhận. Do vậy, mọi vấn đề phát hành hay lưu hành tiền kỹ thuật số tại Việt Nam đều không phù hợp pháp luật Việt Nam. Những người bỏ tiền ra mua các đồng tiền ảo sẽ không được Nhà nước bảo hộ, nên trong trường hợp rủi ro thì có nguy cơ mất trắng.
Về phần người bán thì đang vi phạm pháp luật, bởi Ngân hàng Nhà nước chưa cho lưu hành. Bên cạnh đó, trong trường hợp mà không trả lại được cho nhà đầu tư thì rõ ràng là có dấu hiệu gian dối. Ngoài ra, nếu người bán mà sử dụng tiền của nhà đầu tư vào mục đích cá nhân thì đó là hành vi chiếm đoạt. Bởi người mua bỏ tiền ra, nhưng đồng tiền lại không đảm bảo được theo pháp luật Việt Nam.
“Tiền ảo, tiền điện tử là loại hình đầu tư chưa được công nhận về mặt pháp lý tại Việt Nam, không có cơ quan quản lý chuyên trách, cũng như quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư” – Luật sư Hòe cho biết.
