Sau hàng thập kỷ theo dõi ngành viễn thông và công nghệ không dây, các chuyên gia nhận định rằng sự hội tụ giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và mạng 5G đang định hình lại tương lai của cả ngành. Không đơn thuần là hai công nghệ riêng biệt, AI và 5G đang bổ trợ lẫn nhau để tạo ra những mạng lưới thông minh, tự tối ưu hóa, mở ra khả năng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ viễn thông, y tế đến sản xuất.
AI không phải là một công nghệ duy nhất, mà là tập hợp nhiều dạng khác nhau như AI hẹp (narrow AI), AI tổng quát (general AI) và AI siêu cấp (super AI). Trong đó, AI hẹp mà điển hình là các mô hình sinh ngôn ngữ như ChatGPT, đang tạo ra những thay đổi tức thì trong cách doanh nghiệp tương tác với khách hàng.
Tác động ngày càng sâu rộng của AI trong ngành kết nối
AI đang được ứng dụng ở nhiều cấp độ khác nhau trong ngành kết nối, từ phân tích dữ liệu mạng cho đến tối ưu hóa dịch vụ. Các doanh nghiệp đi đầu trong việc tích hợp AI đang có được lợi thế tiên phong, trong khi những đơn vị còn do dự chọn chiến lược “theo sau nhanh chóng” vẫn có thể gặt hái thành công nếu chuyển mình kịp thời.
Thực tế cho thấy, những công ty ở Mỹ như AT&T luôn là người đi trước trong thử nghiệm công nghệ mới, còn Verizon chọn cách chờ đợi đến khi xu hướng rõ ràng hơn để hành động.
Một trong những ứng dụng thiết thực nhất là khả năng vận hành mạng lưới thông minh hơn. Trước đây, việc mất tín hiệu thường gây hoảng loạn nội bộ để xử lý sự cố. Ngày nay, AI có thể tự động phát hiện lỗi tiềm ẩn, định tuyến lại tín hiệu, và duy trì hoạt động ổn định mà người dùng không nhận ra bất kỳ gián đoạn nào.
Điều này không chỉ là một bước tiến kỹ thuật mà còn là lợi thế cạnh tranh rõ rệt trong một thị trường khốc liệt.
Cuộc đua tích hợp AI và 5G đã bắt đầu
Từ các nhà mạng như Verizon, T-Mobile đến các hãng công nghệ hạ tầng như Cisco, Nokia và Ericsson, cuộc đua AI + 5G đang nóng lên từng ngày. Các hãng thiết bị như Apple, Google hay Samsung cũng tích hợp AI trực tiếp vào sản phẩm tiêu dùng để đẩy nhanh mức độ chấp nhận công nghệ.
Không chỉ các “ông lớn”, nhiều doanh nghiệp nhỏ đang tìm thấy cơ hội đột phá từ việc triển khai nhanh các ứng dụng AI. Ví dụ, RedChat, một nền tảng đầu tư sử dụng AI của RedChip, đang thu hút sự quan tâm nhờ khả năng hỗ trợ lựa chọn cổ phiếu tiềm năng.
Trong môi trường cạnh tranh hiện tại, yếu tố quyết định không phải là kích thước doanh nghiệp mà là sự nhanh nhạy, đổi mới và khả năng thực thi chiến lược.
Nhiều lãnh đạo từng đánh giá thấp tốc độ phát triển của công nghệ AI giờ đây đã phải nhanh chóng thích nghi để không bị bỏ lại phía sau.
Việt Nam đã sẵn sàng cho kỷ nguyên AI và 5G
Theo dữ liệu từ i-Speed (Trung tâm Internet Việt Nam), tốc độ mạng 5G tại Việt Nam đang bùng nổ. Trong tháng 4/2025, tốc độ tải xuống trung bình toàn quốc đạt 354,88 Mbps, tải lên 94,92 Mbps. Riêng Viettel đạt mức 364,43 Mbps tải xuống, với hơn 6,2 triệu người dùng sau nửa năm thương mại hóa.
Thành phố Đà Nẵng hiện dẫn đầu về tốc độ mạng 5G (393,84 Mbps), tiếp theo là TP.HCM, Cần Thơ và Hải Phòng.
Trong nhiều ngành như y tế, nông nghiệp, thương mại điện tử, doanh nghiệp Việt đang ứng dụng AI kết hợp 5G để tạo ra các hệ thống thông minh hơn. Ông Nguyễn Tuấn Huy, Trưởng Ban Chuyển đổi số Tổng Công ty MobiFone, nhận định AI và 5G sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp bứt phá mạnh mẽ, đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong chuyển đổi số.
Halotimes cũng là một trong những doanh nghiệp tiên phong, khi đang phối hợp cùng các đối tác quốc tế triển khai thử nghiệm mạng 5G tư nhân đầu tiên tại Việt Nam. Theo ông Lê Văn Thương, CEO Halotimes, mạng riêng sẽ trở thành “nền tảng hạ tầng văn hóa số”, giúp sản xuất nội dung phi tập trung, phát sóng tại làng nghề và truy cập AI học tập ở vùng sâu vùng xa. Halotimes đồng thời đề xuất cơ chế pháp lý linh hoạt và tích hợp AI Việt hóa, edge computing cùng công nghệ bảo vệ bản quyền livestream, nhằm hỗ trợ cộng đồng sáng tạo địa phương trong quá trình chuyển đổi số.
Ở lĩnh vực nông nghiệp, các doanh nghiệp đã ứng dụng drone phun thuốc, chụp ảnh vệ tinh và dự báo mùa vụ bằng AI. Trong y tế, công nghệ giúp chẩn đoán từ xa và cải thiện tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Cần hợp lực giữa Chính phủ, doanh nghiệp và chuyên gia
Theo báo cáo của Government AI Readiness Index, Việt Nam hiện xếp thứ 59 toàn cầu về chỉ số sẵn sàng AI và đứng thứ 5 khu vực ASEAN. Nhiều tập đoàn lớn như VNPT đã triển khai AI vào các nền tảng thành phố thông minh, truyền hình cá nhân hóa và y tế thông minh.
Bà Phan Thị Thanh Ngọc, Phó Giám đốc Khối tư vấn ứng dụng AI – VNPT AI, chia sẻ: “Chúng tôi đang tập trung phát triển các nền tảng kết hợp AI và 5G để thúc đẩy chuyển đổi số và kinh tế số tại Việt Nam”.
Dù tiềm năng AI và 5G rất lớn, việc triển khai hiệu quả vẫn cần đến hạ tầng vững chắc, dữ liệu lớn và bảo mật mạnh. Theo ông Hoàng Hưng Hải, Giám đốc Công nghệ Qualcomm Việt Nam: “AI và 5G có thể tạo ra những kết quả ngoài mong đợi, nhưng để khai thác tối đa tiềm năng, cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên”.
MobiFone và VNPT đang kêu gọi các công ty công nghệ, chuyên gia AI và đơn vị phát triển IoT hợp tác triển khai các giải pháp mới tại cảng thông minh, sân bay và nông nghiệp.
Ông Nguyễn Tuấn Huy cho biết thêm: “Một số nền tảng của MobiFone đã được công nhận là nền tảng chuyển đổi số quốc gia như mobiEdu và MobiFone Meet”. Định hướng của MobiFone là trở thành doanh nghiệp công nghệ, thay vì chỉ là nhà mạng truyền thống.
Cuộc đua AI và 5G không chờ đợi ai. Những doanh nghiệp hành động sớm sẽ có cơ hội định hình tương lai, trong khi những đơn vị do dự có thể bị bỏ lại phía sau. Với tốc độ phát triển nhanh chưa từng có của công nghệ, thành công sẽ thuộc về những ai đủ linh hoạt, sáng tạo và biết cách nắm bắt thời cơ.
